Author: Beata Ostrowicka
Illustrator: Jola Richter-Magnuszewska
Year: 2012
Publisher: Literatura
Place of publication: Łódź
Pages: 58
Notes: “Wojny dorosłych – historie dzieci” series
Jasiek, a boy of about nine years old, is ill and lying in bed, while his grandmother yet again tells him the story about Warsaw’s Janusz Korczak Orphan Home, where she lived before the war. She explains what life was like in the orphanage, describing the Old Doctor and the woman who helped him, Pani Stefa (Stefania Wilczyńska), as well as the rules of Korczak’s pedagogy. The grandmother, Frania, left the House as a teenager and moved to the city of Kalisz. Her story ends at the outbreak of the war, the relocation of the orphanage to the Ghetto, and the transportation of children and guardians to Treblinka.
The Holocaust is mentioned on the final pages of the novel. The grandmother grows somber and her voice starts to tremble as she talks about the creation of the Warsaw Ghetto, the Orphan Home’s repeated relocations, Korczak’s struggle for food and money for the children, the typhoid epidemic and the final march to the Umschlagplatz. Although these motifs appear both in the text and the illustrations, they are subdued and – similarly to Pamiętnik Blumki [Blumka’s Diary] by Iwona Chmielewska – presented in an indirect manner.
Bibliography:
- Heska-Kwaśniewicz, K., Wojna[sic!] Dorosłych – Historie Dzieci. Narracje o wojnie w literaturze dla młodych odbiorców po transformacji ustrojowej (1990–2015), [in:] Literatura dla dzieci i młodzieży, vol. 5, ed. K. Tałuć, Katowice 2017, pp. 33–56 (pp. 38–40);
- Howrus-Czajka, M., “True fiction” – the memory and the postmemory of traumatic war events in a picturebook, „Problemy Wczesnej Edukacji / Issues in Early Education”, no. 3 (34), 2016, pp. 94–106 (p. 100);
- Jeziorkowska-Polakowska, A., „biała plamka na tle MURU to ja…” – angielski buldog opowiada o Zagładzie, [in:] (Nie)zapomniane zwierzęta, eds. E. Łoch, D. Piechota, A. Trześniewska-Nowak, Gdańsk 2021, pp. 129–161 (p. 132, fn. 6);
- Kania, A., Lekcja (nie)obecności. Dziedzictwo polsko-żydowskie w edukacji polonistycznej, Kraków 2017 (p. 94);
- Kasperek, A., „Szlemiel” i „Arka czasu” jako przykłady współczesnej literatury dla dzieci poruszającej tematykę Zagłady, [in:] Zdeptane dzieciństwo. II wojna światowa i jej wpływ na sytuację dzieci, eds. A. Bartuś, P. Trojański, Oświęcim 2017, pp. 329–335 (p. 329);
- Krajewska, A.M., Młodzieżowe książki o najnowszej historii Polski wydane w ostatnich latach – przegląd subiektywny, „Guliwer”, no. 3, 2018, pp. 69–76 (p. 73);
- Kwiatkowska, A., Jak narysować pamięć? Zagłada w polskich ilustrowanych książkach dla dzieci, „Porównania”, no. 1, 2021, pp. 123–140 (p. 135);
- Mieszek, M., Kulinaria w łódzkiej serii książek dla dzieci „Wojny dorosłych – opowieści[sic!] dzieci”, [in:] Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst, dyskurs, kultura, eds. W. Żarski in collaboration with T. Piasecki, Wrocław 2016 pp. 569–580 (p. 570, fn. 2; p. 576);
- Rybak, K., Żyd i uchodźca. Znaczące powinowactwa narracyjne w polskiej literaturze dziecięcej ostatniej dekady, „Czy/tam/czy/tu. Literatura dziecięca i jej konteksty”, no. 2, 2017, pp. 44–62 (p. 47);
- Rybak, K., I (nie) żyli długo i szczęśliwie. Konstrukcje zakończeń w polskiej literaturze dziecięcej o Zagładzie, “Literatura Ludowa”, vol. 63, no. 1, 2019, pp. 10–23 (pp. 10–11);
- Rybak, K., Dzieciństwo w labiryncie getta. Recepcja mitu labiryntu w polskiej literaturze dziecięcej o Zagładzie, Warszawa 2019 (pp. 14–15);
- Rybak, K., Stosunki polsko-żydowskie i Zagłada w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, [in:] Stosunki polsko-żydowskie, vol. 2, Kultura. Literatura, sztuka i nauka w XX wieku, ed. Z. Trębacz, Warszawa 2020, pp. 171–187 (p. 174, fn. 7);
- Rybak, K., Zagłada i ideologia w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, „Narracje o Zagładzie”, no. 1(7), 2021, pp. 155–173 (p. 159, fn. 17);
- Rybak, K., Obrazowanie Zagłady. Narracje holokaustowe w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 2023;
- Sadowska, D., „Bajki-nie-bajki” czyli II wojna światowa w wybranych polsko- i niemieckojęzycznych utworach dla dzieci z ostatnich 15 lat ze szczególnym uwzględnieniem Asiuni Joanny Papuzińskiej, „Orbis Linguarum”, no. 48, 2018, pp. 169–187 (p. 172);
- Sikora, A., W jaki sposób mówimy dzieciom o wojnie? Charakterystyka prozy o tematyce wojennej na podstawie wybranych książek dla dzieci, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum”, no. 2 (19), 2014, pp. 25–44 (p. 29);
- Skibińska, E., Jest taka historia. Opowieść o Januszu Korczaku, „Ryms. Kwartalnik o książkach dla dzieci i młodzieży”, no. 19, 2013, p. 30;
- Slany, K., Rutka Joanny Fabickiej jako przykład postpamięciowej literatury dla dzieci, „Maska”, no. 35, 2017, pp. 81–94 (p. 82);
- Wądolny-Tatar, K., (Re)konstrukcja osoby. Chopin Anny Czerwińskiej-Rydel i Korczak Beaty Ostrowickiej, [in:] „Stare” i „nowe” w literaturze dla dzieci i młodzieży – biografie, eds. B. Olszewska, O. Pajączkowski, L. Urbańczyk, Opole 2015, pp. 359–372;
- Wądolny-Tatar, K., Synekdocha jako trop wizualny w książkowych ilustracjach dla dzieci (na przykładzie wybranych narracji słowa i obrazu o drugiej wojnie światowej), [in:] Literatura i inne sztuki w przestrzeni edukacyjnej dziecka, eds. A. Ungeheuer-Gołąb, U. Kopeć, Rzeszów 2016, pp. 164–176 (pp. 168–171);
- Wądolny-Tatar, K., Dziecko i wojna w perspektywie postpamięci. Narracje dla najmłodszych, „Litteraria Copernicana”, no. 3 (23), 2017, pp. 111–124 (p. 114, fn. 6);
- Wądolny-Tatar, K., Dziecko Zamojszczyzny. Historiografia Anny Janko dla najmłodszych, „Paidia i Literatura”, no. 1, 2019, pp. 131–144 (p. 133);
- Wójcik-Dudek, M., Kiedy mały Srulek staje się bohaterem literackim – Holokaust w literaturze dla dzieci i młodzieży, [in:] Żydowskie dziecko, eds. A. Jeziorkowska- Polakowska, A. Karczewska, Lublin 2013, pp. 245–255 (p. 253);
- Wójcik-Dudek, M., Konieczność śladu. Kanony literatury dla dzieci i młodzieży, „Narracje o Zagładzie”, no. 1, 2015, pp. 96–116 (p. 105, 109);
- Wójcik-Dudek, M., Matka – depozytariuszka sytości i głodu. Literatura dla dzieci i młodzieży wobec Zagłady, [in:] Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst, dyskurs, kultura, eds. W. Żarski przy współpracy T. Piaseckiego, Wrocław 2016 pp. 449–458 (p. 453);
- Wójcik-Dudek, M., W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Katowice 2016;
- Wójcik-Dudek, M., „Efekt” Zagłady w polskiej współczesnej literaturze dla dzieci i młodzieży, [in:] Wiara i niewiara. Literackie realizacje wobec doświadczenia Zagłady, eds. P. Kalwiński, A. Karczewska, Lublin 2018, pp. 173–187 (p. 174);
- Wójcik-Dudek, M., Elementarz Zagłady w polskiej najnowszej literaturze dla dzieci, [in:] Śmierć w literaturze dziecięcej i młodzieżowej, ed. K. Slany, Warszawa 2018, pp. 279–294 (pp. 283–284);
- Wójcik-Dudek, M., Memory Boom and Imaginarium of Holocaust in Polish Literature for Young Readers, „Filoteknos”, no. 10, 2020, pp. 309–323 (p. 314, 316).