Autor: Katarzyna Ryrych
Ilustracje: Katarzyna Ryrych
Rok wydania: 2018
Wydawnictwo: Literatura
Miejsce wydania: Łódź
Liczba stron: 117
ISBN: 9788376726403
Uwagi: Seria “Wojny dorosłych – historie dzieci”
Pan Apoteker to kolejna – po Bombce babci Zilbersztajn – książka Katarzyny Ryrych poświęcona Zagładzie. Tym razem autorka postanowiła opowiedzieć młodemu czytelnikowi historię Tadeusza Pankiewicza, właściciela Apteki Pod Orłem, która z chwili ustanowienia granic krakowskiego getta pozostała w jego obrębie, choć pracowali w niej tylko chrześcijanie. Umożliwiło to Pankiewiczowi niesienie pomocy żydowskim ofiarom na miejscu, aptekarz miał bowiem możliwość swobodnego prowadzenia lokalu oraz przechodzenia przez granice dzielnicy żydowskiej. Czytelnik, śledząc losy dziewczynki Blumy, jej rodziny i przyjaciół, poznaje świat krakowskiego getta (w tym bezlitosnego szefa policji żydowskiej Symchę Spirę) i narastających z czasem antyżydowskich represji, prowadzących do „wysiedlenia”, a więc – jak może domyślić się czytelnik – wywiezienia do obozu pracy przymusowej w Płaszowie, a następnie do obozów zagłady.
Pan Apoteker to pierwsza polska opowieść dla dzieci poświęcona krakowskiemu gettu, zwracająca uwagę na jego specyficzne usytuowanie (na Podgórzu) oraz ogrodzenie, które wizualnie przypominało ustawione jedna obok drugiej macewy, żydowskie nagrobki. Co ważne, historii II wojny światowej towarzyszy bardzo dużo informacji o kulturze i religii żydowskiej, które rzadko pojawiają się w innych polskich utworach o Zagładzie skierowanych do niedorosłych odbiorców. Czytelnik dowie się – zarówno z tekstu głównego, jak i przypisów – na czym polegają żydowskie święta (np. Purim, Lag ba-Omer, Szawuot), co znaleźć można w Torze i Talmudzie, czym jest kabała, maca i cheder, a kim dybuk, Haman i golem.
Bibliografia:
- Karczewska, A., Pamięć i empatia. O dziecięcej literaturze Zagłady, [w:] Pamięć o Zagładzie w polskojęzycznej i niemieckojęzycznej literaturze autorek i autorów drugiego oraz trzeciego pokolenia post-Szoah / Das Gedächtnis an die Shoah in der polnischen und deutschsprachigen Literatur von Autorinnen und Autoren der zweiten und dritten Post-Shoah-Generation, red. I. von der Lühe, S.J. Żurek, Lublin 2019, s. 265–300;
- Rybak, K. Dzieciństwo w labiryncie getta. Recepcja mitu labiryntu w polskiej literaturze dziecięcej o Zagładzie, Warszawa 2019 (s. 15, 69, 92);
- Rybak, K., Stosunki polsko-żydowskie i Zagłada w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, [w:] Stosunki polsko-żydowskie, t. 2, Kultura. Literatura, sztuka i nauka w XX wieku, red. Z. Trębacz, Warszawa 2020, s. 171–187 (s. 174, przyp. 7; 178);
- Rybak, K., Zagłada i ideologia w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, „Narracje o Zagładzie”, nr 1(7), 2021, s. 155–173 (s. 162, 164);
- Rybak, K., „Zupełnie inne miasto”. Obrazy warszawskiego getta w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, „Dzieciństwo. Literatura i Kultura”, nr 3(1), 2021, s. 67–84 (s. 69, przyp. 6);
- Rybak, K., Obrazowanie Zagłady. Narracje holokaustowe w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 2023;
- Wawer, K., Lekcje (polskiego) z wielokulturowości. Praca z serią Wojny dorosłych – historie dzieci w szkole podstawowej na wybranych przykładach, „Polonistyka. Innowacje”, nr 13, 2021, s. 145–161 (s. 146).