Ostatnie piętro [The Top Floor]

Author: Irena Landau
Illustrator: Joanna Rusinek
Year: 2015
Publisher: Literatura
Place of publication: Łódź
Pages: 102
ISBN: 9788376723624
Notes: “Wojny dorosłych – historie dzieci” series
Cover courtesy of the publisher. ©Wydawnictwo Literatura

The main character, Cesia, is rescued from the Ghetto and remains in hiding at a Polish family’s apartment. Whenever strangers visit, she goes into a hideout. The space is dark and confined, and Cesia is forced to hide as often as several times a day. There, she must behave as though she was not there. Her only companion is Pliszka the Mouse, who “lives” with her there. Still, even Pliszka cannot lighten up the grim hideout. Bombings are the worst, as the rest of the family rushes to the cellar, and Cesia is left alone in the apartment. Sounds of explosions and the black darkness of the hideout have a traumatic influence on her psyche. Many years after the war, she visits the apartment were she used to hide. A friend, the former owners’ daughter, still lives there. The now-adult Cesia does not take the opportunity to look inside the hideout, whose memory brings back the trauma of the Holocaust.

The Top Floor is based on the experiences Irena Landau’s mother, Celina, who was the original Cesia. Notably, this is one of the few children’s books acknowledging that memories can be unpleasant, painful or uncomfortable. It is also a rare example of a children’s text where active resistance by the Jewish population is mentioned. Cesia learns that an uprising broke out in the Ghetto, and Chaim, the man who had helped her escape and with whom she was infatuated, died fighting. In the afterword, the author stresses that when writing about Chaim, she “thought about all the heroic Jewish boys who fought for dignity and honor, and were killed during the Warsaw Ghetto Uprising” (p. 103).

 

Bibliography:
  • Ippoldt, L., Dziecko a wojna – literatura dla dzieci o tematyce wojennej na wybranych przykładach polsko- i niemieckojęzycznych, „Orbis Linguarum”, no. 48, 2018, pp. 501–504 (p. 503);
  • Janus-Sitarz A., Gry wyobraźni a oswajanie przestrzeni strachu. Czasy Holokaustu w literaturze dla dzieci, [in:] Wolność i wyobraźnia w literaturze dziecięcej, eds. A. Czabanowska-Wróbel, M. Kotkowska, Kraków 2017, pp. 195–206;
  • Jarzyna, A., Szlemiele. Zwierzęta wobec Zagłady w literaturze dla dzieci, „Narracje o Zagładzie”, no. 2, 2016, pp. 235–256;
  • Jarzyna, A., Post-koiné. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich), Łódź 2019 (pp. 191–214);
  • Jeziorkowska-Polakowska, A., „biała plamka na tle MURU to ja…” – angielski buldog opowiada o Zagładzie, [in:] (Nie)zapomniane zwierzęta, eds. E. Łoch, D. Piechota, A. Trześniewska-Nowak, Gdańsk 2021, pp. 129–161 (p. 132);
  • Kania, A., Lekcja (nie)obecności. Dziedzictwo polsko-żydowskie w edukacji polonistycznej, Kraków 2017 (p. 94, 106);
  • Karczewska, A., „Tylko czy niebo nadal istnieje?” Bóg w najnowszej dziecięcej literaturze o Zagładzie, [in:] Wiara i niewiara. Literackie realizacje wobec doświadczenia Zagłady, eds. P. Kalwiński, A. Karczewska, Lublin 2018, pp. 69–88;
  • Karczewska, A., Pamięć i empatia. O dziecięcej literaturze Zagłady, [in:] Pamięć o Zagładzie w polskojęzycznej i niemieckojęzycznej literaturze autorek i autorów drugiego oraz trzeciego pokolenia post-Szoah / Das Gedächtnis an die Shoah in der polnischen und deutschsprachigen Literatur von Autorinnen und Autoren der zweiten und dritten Post-Shoah-Generation, eds. I. von der Lühe, S.J. Żurek, Lublin 2019, pp. 265–300;
  • Krajewska, A.M., Młodzieżowe książki o najnowszej historii Polski wydane w ostatnich latach – przegląd subiektywny, „Guliwer”, no. 3, 2018, pp. 69–76 (p. 73);
  • Krupiński, P., Pies patrzy na getto. Zwierzę jako podmiot narracji postholokaustowych, [in:] Ślady II wojny światowej i Zagłady w najnowszej literaturze polskiej, eds. B. Sienkiewicz, S. Karolak, Poznań 2016, pp. 57–84 (p. 67, fn. 24);
  • Mieszek, M., Kulinaria w łódzkiej serii książek dla dzieci „Wojny dorosłych – opowieści[sic!] dzieci”, [in:] Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst, dyskurs, kultura, eds. W. Żarski in collaboration with T. Piasecki, Wrocław 2016 pp. 569–580;
  • Olszewska, B., Konwencja pamiętnika, dziennika, autobiografii w książkach o wojnie dla młodego czytelnika, [in:] (Od)pamiętywanie – gry z przeszłością w literaturze dla dzieci i młodzieży, eds. B. Niesporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek, Katowice 2018, pp. 101–117;
  • Rybak, K., Żyd i uchodźca. Znaczące powinowactwa narracyjne w polskiej literaturze dziecięcej ostatniej dekady, „Czy/tam/czy/tu. Literatura dziecięca i jej konteksty”, no. 2, 2017, pp. 44–62 (p. 47);
  • Rybak, K., Rzeczy do zabawy. Zabawki w cieniu Zagłady w twórczości Uriego Orleva, [in:] O czym mówią rzeczy? Świat przedmiotów w literaturze dziecięcej i młodzieżowej, eds. A. Mik, M. Niewieczerzał, E. Rąbkowska, G. Leszczyński, Warszawa 2019, pp. 93–105 (p. 94, fn. 3);
  • Rybak, K., I (nie) żyli długo i szczęśliwie. Konstrukcje zakończeń w polskiej literaturze dziecięcej o Zagładzie, “Literatura Ludowa”, vol. 63, no. 1, 2019, pp. 10–23 (p. 11, 16);
  • Rybak, K. Dzieciństwo w labiryncie getta. Recepcja mitu labiryntu w polskiej literaturze dziecięcej o Zagładzie, Warszawa 2019 (pp. 14–15, 102, 104, 112–113);
  • Rybak, K., Stosunki polsko-żydowskie i Zagłada w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, [in:] Stosunki polsko-żydowskie, vol. 2, Kultura. Literatura, sztuka i nauka w XX wieku, ed. Z. Trębacz, Warszawa 2020, pp. 171–187;
  • Rybak, K., Zagłada i ideologia w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, „Narracje o Zagładzie”, no. 1(7), 2021, pp. 155–173 (p. 167);
  • Rybak, K., Obrazowanie Zagłady. Narracje holokaustowe w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 2023;
  • Sadowska, D., „Bajki-nie-bajki” czyli II wojna światowa w wybranych polsko- i niemieckojęzycznych utworach dla dzieci z ostatnich 15 lat ze szczególnym uwzględnieniem Asiuni Joanny Papuzińskiej, „Orbis Linguarum”, no. 48, 2018, pp. 169–187 (p. 172, 174);
  • Sałatarow, A., Trauma i pamięć w utworach Henryka Grynberga i Arce czasu Marcina Szczygielskiego, „Czy/tam/czy/tu. Literatura dziecięca i jej konteksty”, no. 1–2, 2020, pp. 34–47 (p. 46, fn. 3);
  • Skowera, M., Różne odcienie dzieciństwa w utworze Agnieszki Suchowierskiej Mat i świat, „Litteraria Copernicana”, no. 3 (23), 2017, s. 127–138 (p. 129, fn. 8);
  • Slany, K., Rutka Joanny Fabickiej jako przykład postpamięciowej literatury dla dzieci, „Maska”, no. 35, 2017, pp. 81–94 (p. 82);
  • Szumal, M., Ada Judytka i zaginiony tałes. Dziecięcy klucz do wielokulturowego Białegostoku, „Polonistyka. Innowacje”, no. 9, 2019, pp. 131–140 (p. 133, fn. 7)
  • Wądolny-Tatar, K., (Auto)biograficzna przestrzeń pamięci (Ostatnie piętro Ireny Landau), [in:] (Od)pamiętywanie – gry z przeszłością w literaturze dla dzieci i młodzieży, eds. B. Niesporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek, Katowice 2018, pp. 147–161;
  • Wójcik-Dudek, M., Dzieci i książki w Bibliotece Shoah, [w:] (Przed)szkolne spotkania z lekturą, eds. B. Niesporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek, in collaboration with A. Zok-Smoła, Katowice 2015, pp. 81–95;
  • Wójcik-Dudek, M., Konieczność śladu. Kanony literatury dla dzieci i młodzieży, „Narracje o Zagładzie”, no. 1, 2015, pp. 96–116 (p. 105 fn. 27);
  • Wójcik-Dudek, M., Między udziecinnieniem a infantylizacją Zagłady, [in:] Światy dzieciństwa. Infantylizacje w literaturze i kulturze, eds. M. Chrobak, K. Wądolny- Tatar, Kraków 2016, pp. 435–449 (p. 445, 447);
  • Wójcik-Dudek, M., Matka – depozytariuszka sytości i głodu. Literatura dla dzieci i młodzieży wobec Zagłady, [in:] Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst, dyskurs, kultura, eds. W. Żarski przy współpracy T. Piaseckiego, Wrocław 2016 pp. 449–458 (p. 454);
  • Wójcik-Dudek, M., W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Katowice 2016;
  • Wójcik-Dudek, M., „Efekt” Zagłady w polskiej współczesnej literaturze dla dzieci i młodzieży, [in:] Wiara i niewiara. Literackie realizacje wobec doświadczenia Zagłady, eds. P. Kalwiński, A. Karczewska, Lublin 2018, pp. 173–187 (p. 174, 178);
  • Wójcik-Dudek, M., Memory Boom and Imaginarium of Holocaust in Polish Literature for Young Readers, „Filoteknos”, no. 10, 2020, pp. 309–323 (p. 318).