Wysiedleni

Główna bohaterka, Kazia Łobodziec, mieszka w Gródku Jagiellońskim niedaleko Lwowa. Z perspektywy kilkuletniej Polki dziewczynka obserwuje zachodzące w najbliższym otoczeniu zmiany związane z wybuchem i przebiegiem drugiej wojny światowej, zwłaszcza dotykające różne grupy narodowościowe i religijne żyjące do tej pory w symbiozie (Polacy, Ukraińcy, Żydzi i Niemcy). Po zakończeniu wojny razem z sąsiadami zostają przymusowo wysiedleni na tereny Ziem Odzyskanych (zachodnia część współczesnej Polski), gdzie w dolnośląskim Żarku muszą budować nowe życie od początku.

Wysiedleni to historia oparta na biografii Kazimiery Mirosławskiej (z domu Łobodziec) i choć w większości skupia się na sytuacji Polaków, którzy po zmianie granic Polski zostali przymusowo przesiedleni na Ziemie Odzyskane, to pojawiają się w niej również żydowscy mieszkańcy Gródka. Wspominane zostają także święta, takie jak Chanuka, Purim i Szabat czy fakt, że w mieście handlem zajmują się głównie Żydzi. Zagłada jest ukazana epizodycznie (powstanie getta, ukrywanie Żydów, postępująca eksterminacja), miejscami enigmatycznie („Znikali żydowscy sąsiedzi”, [19]), miejscami dosłownie („Wszyscy oni […] zniknęli w obozie w Bełżcu lub zostali rozstrzelani […], kiedy Niemcy likwidowali getto”, [21]).

Bibliografia:

• Kwiatkowska, A., Motyw szycia i haftu w najnowszej polskiej literaturze dla dzieci dotyczącej Zagłady, „Polonistyka. Innowacje”, nr 13, 2021, s. 55–65 (s. 56–57);
• Rybak, K., Stosunki polsko-żydowskie i Zagłada w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, [w:] Stosunki polsko-żydowskie, t. 2, Kultura. Literatura, sztuka i nauka w XX wieku, red. Z. Trębacz, Warszawa 2020, s. 171–187 (s. 174, przyp. 7);
• Rybak, K., Zagłada i ideologia w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, „Narracje o Zagładzie”, nr 1(7), 2021, s. 155–173 (s. 159, przyp. 20; 166, przyp. 47);
• Rybak, K., „Zupełnie inne miasto”. Obrazy warszawskiego getta w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, „Dzieciństwo. Literatura i Kultura”, nr 3(1), 2021, s. 67–84 (s. 69, przyp. 6);
• Rybak, K., Obrazowanie Zagłady. Narracje holokaustowe w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 2023 (s. 117);
• Wawer, K., Lekcje (polskiego) z wielokulturowości. Praca z serią Wojny dorosłych – historie dzieci w szkole podstawowej na wybranych przykładach, „Polonistyka. Innowacje”, nr 13, 2021, s. 145–161 (s. 146–147).