Mama zawsze wraca

Książka obrazkowa Tuszyńskiej i Chmielewskiej bazuje na relacji urodzonej w 1939 roku Zosi Zajczyk (Jael Rosner), która jako kilkuletnia Żydówka została ukryta przez mamę w piwnicy na terenie warszawskiego getta. Tam, odcięta od otaczającej rzeczywistości, obserwowanej wyłącznie przez niewielkie okno, spędzała dni w towarzystwie swojej ukochanej lalki. Regularne odwiedziny mamy były czasem nauki i poznawania świata dzięki przyniesionym przez nią przedmiotom, takim jak bazie czy kasztany. W pewnym momencie dziewczynka zostaje wyniesiona z getta i umieszczona u kobiety poza Warszawą, gdzie udaje jej się przetrwać wojnę. Powojenne losy Zosi to podróż do Izraela i próba rozpoczęcia nowego życia w cieniu związanej z doświadczeniem Zagłady traumy.

Mama zawsze wraca to książka obrazkowa przeznaczona dla dorosłych i młodzieży powyżej 15. roku życia. Pierwszoosobowa narracja rekonstruuje doświadczenia kilkuletniej dziewczynki, z perspektywy której ukazana zostaje codzienność spędzona w kryjówce. Ważnym wątkiem jest również powojenna podróż do Izraela i próba budowy nowego życia. Tekst główny uzupełnia posłowie Tuszyńskiej wprowadzające w proces powstania książki, a integralną częścią publikacji jest papierowa „opaska” – przypominająca opaskę z gwiazdą Dawida – z kwiatowym motywem inspirowanym sukienką lalki Zosi.

Bibliografia:

• Kwiatkowska, A., Motyw szycia i haftu w najnowszej polskiej literaturze dla dzieci dotyczącej Zagłady, „Polonistyka. Innowacje”, nr 13, 2021, s. 55–65;
• Kwiatkowska, A., Jak narysować pamięć? Zagłada w polskich ilustrowanych książkach dla dzieci, „Porównania”, nr 1, 2021, s. 123–140;
• Rybak, K., Zagłada i ideologia w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku, „Narracje o Zagładzie”, nr 1(7), 2021, s. 155–173 (s. 159);
• Rybak, K., Obrazowanie Zagłady. Narracje holokaustowe w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 2023.