Damy, dziewuchy, dziewczyny. Historia w spódnicy

Autor: Anna Dziewit-Meller
Ilustracje: Joanna Rusinek
Rok wydania: 2017
Wydawnictwo: Znak
Miejsce wydania: Kraków
Liczba stron: 155
ISBN: 9788324046201
Uwagi: Drugie wydanie z kolorowymi ilustracjami w 2020 roku (A. Dziewit-Meller, Damy, dziewuchy, dziewczyny. Historia w spódnicy, il. J. Rusinek, Kraków: Znak, 2020, s. 155, ISBN: 9788324052349).

Przewodniczką po kolejnych życiorysach mniej lub bardziej znanych Polek jest Anna Henryka Pustowójtówna (1838–81), uczestniczka powstania styczniowego. Heńka, jak mówi o sobie sama narratorka, przybliża czytelnikom takie postaci jak królowa Jadwiga (1374–99), kolekcjonerka sztuki Izabela Czartoryska (1746–1835), podwójna laureatka Nagrody Nobla Maria Skłodowska-Curie (1867–1934), malarka Zofia Stryjeńska (1891–1976), szpieg z czasów drugiej wojny światowej Krystyna Skarbek (1908–52) czy alpinistka Wanda Rutkiewicz (1943–92). Anna Dziewit-Meller ustami Heńki zwraca się do odbiorców współczesnym językiem, kładąc nacisk na postawy emancypacyjne swoich bohaterek oraz zachęcając dziewczęce czytelniczki do osiągania najodważniejszych celów.

Jeden z rozdziałów poświęcony jest „największym bohaterkom”: Stefanii Wilczyńskiej i Irenie Sendlerowej. Pierwsza przedstawiona jest jako współpracowniczka Janusza Korczaka, który kierował Domem Sierot, przeniesionego w obręb getta warszawskiego w momencie ustanowienia zamkniętej dzielnicy żydowskiej. Wilczyńska wraz z Korczakiem opiekowali się dziećmi, zdobywali dla nich jedzenie i prowadzili zajęcia, dzięki którym wychowankowie mogli zapomnieć o wojnie. Sendlerowa została przedstawiona jako niepozorna kobieta, której udało się wraz z innymi (m.in. Janem Dobraczyńskim, Ireną Schultz i Jadwigą Piotrowską) uratować z getta dwa i pół tysiąca żydowskich dzieci. Jak pisze Dziewit-Meller, „o postaciach takich jak Stefania Wilczyńska, Irena Sendlerowa, Janusz Korczak po prostu trzeba pamiętać” [130].